Herkesin cenneti farklı, kiminin hayallerini balıkçı kasabaları, kimininkini ışıltılı metropoller süslüyor. Bazılarınınkini de pahalı olmayan bir ortadirek kenti...
Çoğumuzun aklında aynı soru var: Nerede yaşayabilirim? Herkesin cenneti farklı, kiminin hayallerini balıkçı kasabaları, kimininkini ışıltılı metropoller süslüyor. Bazılarınınkini de pahalı olmayan bir ortadirek kenti...
Peki, Türkiye’nin en yaşanabilir ili hangisi? Hangi iller, hangi özellikleriyle öne çıkıyor? Hangileri geçen yıla göre daha iyi, hangileri daha kötü düzeyde?
CNBC-e Business’ın ilkini geçen sene yaptığı “Türkiye’nin Yaşanabilir İller Araştırması” bu sene ikinci kez hayata geçti. Bir önceki araştırmada sıralamayı belirleyen 28 kriterden bazılarını elendi ve yerlerine yenilerini eklendi. Bu yılki araştırma 34 kritere dayanıyor.
İstanbul, Antalya ve İzmir’in basamakları beşer onar tırmandığına şahit oluyoruz. Başta Kırklareli, Karaman, Kayseri ve Gümüşhane olmak üzere pek çok flaş şehir var. Ama en alttakilerin kıpırdanamadığını da görüyoruz. Geçen yılın en kötü durumundaki 10 ili bu yıl da aynı yerdeydiler. Hareketlenmeleri kendi aralarında yer değiştirmekten ibaretti.
VE ÇANKIRI’NIN DURUMU:
Yapılan araştırmada Çankırı’nın yeri plaka işaretinin çok çok ötesinde! 2007 yılında benzer ankette 29’uncu sırada yer alan Çankırı 2008 yılı sonuçlarına göre 46’ncı sırada yer almakta! Çankırı’ya komşu olan illere baktığımızda ise Kırıkkale 11, Karabük 13, Sinop 16 ve Kastamonu 25’inci sırada yer almayı başaran iller arasında.
YAŞAMAK İÇİN İDEAL 10 İL:
Ankara, Eskişehir, İstanbul, Antalya, Trabzon, Edirne, Isparta, İzmir, Artvin, Kırklareli.
YAŞAMAK İÇİN İDEAL OLMAYAN 10 İL:
Mardin, Ardahan, Kars, Muş, Batman, Şırnak, Şanlıurfa, Hakkari, Diyarbakır ve Ağrı.
HANGİ ŞEHİR KAÇINCI SIRADA
İLLER 2008 2007
Ankara 1 1
Eskişehir 2 4
İstanbul 3 28
Antalya 4 9
Trabzon 5 6
Edirne 6 5
Isparta 7 2
İzmir 8 14
Artvin 9 16
Kırklareli 10 24
Kırıkkale 11 7
Bolu 12 3
Kocaeli 12 13
Karabük 13 38
Karaman 13 31
Sinop 16 20
Elazığ 17 10
Mersin 18 22
Kayseri 19 35
Zonguldak 20 17
Muğla 21 21
Bursa 22 49
Çanakkale 23 11
Samsun 24 43
Kastamonu 25 15
Adana 26 45
Uşak 27 39
Balıkesir 28 36
Denizli 29 25
Gümüşhane 30 50
Rize 31 26
Burdur 32 8
Yalova 33 47
Nevşehir 34 30
Erzurum 35 18
Kütahya 36 19
Aydın 37 37
Giresun 38 41
Tekirdağ 39 59
Bartın 40 56
Malatya 41 53
Manisa 42 42
Niğde 43 12
Kırşehir 44 34
Sivas 45 33
Çankırı 46 29
Ordu 47 55
Erzincan 48 23
Çorum 49 48
Tunceli 50 32
Amasya 51 27
Adıyaman 52 70
K.Maraş 53 67
Bilecik 54 54
Kilis 55 64
Tokat 56 57
Konya 57 46
Sakarya 58 44
Osmaniye 59 68
Bayburt 60 51
Hatay 61 62
Gaziantep 62 40
Düzce 63 61
Aksaray 64 65
Afyonkarahisar 65 52
Bingöl 66 66
Yozgat 67 63
Van 68 60
Iğdır 69 73
Siirt 70 72
Bitlis 71 69
Mardin 72 74
Ardahan 73 71
Kars 74 58
Muş 75 77
Batman 76 78
Şırnak 77 75
Şanlıurfa 78 80
Hakkari 79 76
Diyarbakır 80 79
Ağrı 81 81
EN KÖTÜ İLLERİN AYRINTILARI...
72 MARDİN
Muhteşem mimarisi ve turizm potansiyeline rağmen yoksulluğu bir türlü kıramadı. Rakamlar olumlu şeyler söylemiyor. Konutlarda en az elektrik tüketimi bu kentte. İşsizliğin en yoğun olduğu dört kentten biri. En olumlu tarafı, suç oranının en düşük olduğu il olması.
73 ARDAHAN
Ardahan işsizliğin en düşük olduğu dört ilden biri ama yine de çok yoksul. Türkiye’de kişi başına banka mevduatının en düşük olduğu üçüncü kent. Ancak bu yoksulluk suçu tetiklememiş, suç oranı epey düşük. Kentin ucuzluk ve istihdam oranı dışında olumlu bir verisi yok gibi...
74 KARS
Şaşırtıcı bir veri: Türkiye’de tiyatroya olan ilginin en yoğun olduğu kent. Genelde kültüre önem veren kentler zengin olur. Ama Kars örneğinde durum böyle değil. Toplam mevduatın ancak binde biri bu kentte. Devlet de pek elini uzatmamış. En çok kamu yatırımı yapılan kentler arasında 44’üncü sırada.
75 MUŞ
Yoksulluktan spor yapmaya vakit var mı? Muş, sporcu sayısı en seyrek olan üçüncü il. Diğer parametrelerine de bakıldığında iyimser olmak güç. Evlerde en az elektrik tüketilen ikinci il. Kişi başına en az vergi ödeyen il. Üniversite mezunu oranı en düşük ikinci il. Tek avuntusu suç oranının düşüklüğü...
76 BATMAN
Türkiye petrollerinin kalbi Batman’da zenginlik ve yoksulluk birarada. Petrol kuyularından çıkan servete rağmen işsizliğin en yüksek olduğu dört ilden biri. Sekiz yetişkinden biri otomobil sahibi olabiliyor. Türkiye’nin en ucuz dört kentinden birisi ve suç oranı düşük.
77 ŞIRNAK
Bitlis gibi ilgiye muhtaç. Kişi başına en az vergi ödeyen üçüncü il. İşsizliğin en yüksek olduğu dört kentten biri. Eğitim açısından da kötü durumda. Okur yazar oranı en düşük ikinci, ilkokul öğretmeninin en az olduğu üçüncü, ortaöğrenim öğretmeni sayısının en yetersiz olduğu ikinci il.
78 ŞANLIURFA
Türkiye’nin en ucuz illerinden biri. Fiyatlar ortalamanın yüzde 4.4 gerisinde. Kişi başına mevduat sadece 477 lira. Konut sahipliğinde yoksulluğun izleri açıkça görülüyor. 10 kişiden biri konut sahibi. İşsizlik yüksek, okur-yazar oranı düşük. İlkokul öğretmeni sayısının en yetersiz, sporcu sayısının en az olduğu il.
79 HAKKARİ
Hava kalitesinin en kötü olduğu il olan Hakkari’nin ekonomik verileri hiç parlak değil. Kişi başına en düşük kamu yatırımı Hakkari’ye yapılıyor. Öğretmen açığı var, ortaöğretim öğretmen sayısının en yetersiz olduğu il. Bir yandan da okur yazar oranı en düşük olan üçüncü il.
80 DİYARBAKIR
Acil “açılım” gerekiyor. Diyarbakırlı tüm olumsuz şartlara rağmen sanata yoğun ilgi gösteriyor. Tiyatroya ilgide 15’inci, sinemada 19’uncu sırada. Sorunların başında eğitim ve sağlık altyapısı geliyor. Kent eğitimde 73’üncü, sağlıkta ise 76’ncı sırada yer alıyor. Kaza oranı da yüksek ve trafiğe bir çözüm bulunması gerekiyor.
81 AĞRI
Eğitim altyapısı en kötü şehir. Ekonomi parametresinden bakıldığında sondan bir önceki sırada. Üniversite mezunu oranının da en düşük olduğu il. Her 47 yetişkinden ancak biri üniversite bitirebilmiş. Okur-yazar oranı en düşük il de Ağrı. En iyi iki özelliği, işsizlik oranının düşüklüğü ve ucuzluk.
