Ağrı’nın Hamur ilçesinde, Osmanlı döneminin önemli mimari eserlerinden biri olarak kabul edilen Hamur Kümbeti, tamamlanan restorasyon çalışmalarının ardından yeniden ziyarete açıldı. 1812 yılında inşa edildiği kayıtlara geçen, düzgün kesme taş işçiliği ve bazalt kuşak süslemeleriyle dikkat çeken kümbet, bölgenin Türk-İslam anıt mezar mimarisinin nadir örnekleri arasında gösteriliyor.
Restorasyon sürecinin tamamlanmasının ardından tarihi yapıyı ziyaret eden ilçe halkından Mehmet Ali Kaya, eserin hem ailevi hem de kültürel anlamda büyük önem taşıdığını belirtti. Kaya, "İlçe halkındanım. Tabi bu Kümbet’le ilgilenmemizin en birinci sebebi tarihi yönüyle dedelerimizin inşa ettiği bir eser oluşu. İkincisi de devletimizin kayıtlarında bulunan bir eski eser olması. Bu yönüyle iki sorumluluğumuz var; hem dedelerimizin eseri oluşu hem de devletimizin kayıtlarında yer alması. Gerçekten eski eserlere son zamanlarda biraz önem verildiyse de çok fazla koruma altına alınmadı. Buranın tarihi çok derin, İshak Paşa Sarayı ile bağlantılı bir eser. Hatta rivayetlere göre Sürmeli Mehmet Paşa’nın Kozan’da şehit düşmesiyle ilgili anlatılar var. Devlet kayıtlarında 1812 olarak görünüyor ama büyüklerimizden duyduğumuz kadarıyla 1750-1800’lere tekabül ediyor. Kurtuluş Savaşı yıllarında da ciddi darbeler almış. Mesela Yusuf Bey’in torunu, ikinci Yusuf Bey, 40 arkadaşıyla Ruslara esir düşüyor. Beş yıl esaretten sonra vatanına geri dönüyorlar. Neticede günümüze kadar bu eserler gelmiş, muhafaza edilmesi lazım. Biz de elimizden geldiğince korumaya çalışıyoruz" dedi.