Anahtar Parti Çankırı İl Başkanı Av. Burak Ak, artan kira krizi, konut arzı yetersizliği ve yargı süreçlerinin uzunluğu nedeniyle hem kiracıların hem de ev sahiplerinin büyük mağduriyet yaşadığını belirterek, partisinin barınma sorununa yönelik çözüm önerilerini açıkladı.
İl Başkanı Ak, ekonominin istikrarsız olduğu dönemlerde konut arzı yetersizliğinin açıkça ortaya çıktığını söyledi. Hayat pahalılığı ve hukuki süreçlerin uzunluğu nedeniyle konut kiralamalarında yaşanan ev sahibi–kiracı sorunlarının vatandaşın sırtına yüklenmiş bir adaletsizlik halini aldığını ifade eden Ak, “Bu tablo, devletin sosyal konut politikasındaki yetersizliğin ve mevcut düzenin adil olmayan yapısının bir sonucudur,” dedi.
Türkiye’de ev sahipliği oranının yüzde 55,8, kiracı oranının yüzde 28 olduğunu hatırlatan Ak, mülkiyeti kendisine ait olmayıp kira ödemeyenlerin oranının yüzde 15 olduğunu belirtti. 2024 yılında yalnızca 70 bin 741 konutun teslim edildiğini kaydeden İl Başkanı Ak, “2023-2028 dönemi için planlanan 500 bin konut hedefi bu gidişle kâğıt üzerinde kalacaktır,” ifadelerini kullandı. 2024 yılında tahliye davası sayısının 127 bin 676’ya ulaştığını dile getiren Ak, bunların 32 bin 98’inin arabuluculuk kapsamında uzlaşmayla sonuçlandığını, ancak mahkemelerde kiracılara yönelik 34 bin 366 icra dosyasının bulunduğunu aktardı.
İl Başkanı Ak, “Ev sahipleri ile kiracılar karşı karşıya getirilmiştir,” diyerek krizin toplumsal boyutuna dikkat çekti. Enflasyon nedeniyle oluşan yüksek kira talepleri, konut arzındaki yetersizlik, tahliye şartlarının keyfî uygulanması, kapsamlı kira yardım mekanizmasının olmaması ve yargı süreçlerinin uzaması, krizi derinleştiren başlıca etkenler arasında yer alıyor. Kiracıların, aşırı yüksek kira talepleriyle, evden çıkarma baskılarıyla ve yeni kiralık ev bulamamanın çaresizliğiyle baş başa bırakıldığını söyleyen Ak, yüksek aidatlar, depozito iadesinde yaşanan zorluklar, kentsel dönüşüm baskıları ve kayıt dışı kira taleplerinin de vatandaşın cebini boşalttığını dile getirdi.
Mağduriyetin yalnızca kiracılara ait olmadığını da vurgulayan İl Başkanı Av. Burak Ak, “Kira parasının enflasyon karşısında korunamaması, kiraların eksik veya hiç ödenmemesi, dava süreçlerinin yıllarca sürmesi ve vergi yüklerinin artması, ev sahiplerini ekonomik sıkıntıya sürüklemektedir,” dedi. Avrupa’daki örnekleri hatırlatan Ak, “Viyana’da belediye tüm kiralık konutların yüzde 40’ına sahip; Berlin’de belediye ve konut kooperatifleri aktif işletmecilik yapmaktadır. Hollanda’da sosyal konut oranı yüzde 30’dur. Bu örnekler, çözümün mümkün olduğunu göstermektedir,” ifadelerini kullandı.
Anahtar Parti olarak barınma krizine yönelik kapsamlı bir çözüm planı hazırladıklarını dile getiren Ak, özel ve kamu tüm konut projelerinde en az yüzde 10 oranında sosyal konut üretiminin zorunlu hale getirileceğini, TOKİ ve özel sektörün sosyal konut yapımı konusunda teşvik edileceğini belirtti. Yerel yönetimlere, nüfusla orantılı kiralık konut stoku bulundurma mecburiyeti getirileceğini, hazine arazilerinin sosyal konut üretimine tahsis edileceğini ve boş konutların devlet tarafından kiralanmasına imkân tanınacağını ifade etti.
Kira sözleşmelerinde uzun dava süreçlerinin sona erdirileceğini vurgulayan Ak, “Kira iki dönem ödenmezse sözleşme ihtar sonrası makul sürede sona erecek. Kira sözleşmelerini E-Devlet üzerinden zorunlu hale getireceğiz. Kira ödemelerinin yalnızca bankalar üzerinden yapılmasını sağlayacağız. Bankalar kira bedelleri üzerinden doğrudan gelir vergisi stopajı yapacak, ev sahipleri beyanname vermek zorunda kalmayacak. Emlak vergisi rayiç bedellerini her yıl adil biçimde güncelleyeceğiz; aşırı artışlara izin vermeyeceğiz,” dedi.
İl Başkanı Av. Burak Ak, “Anahtar Parti olarak biz, hem kiracının barınma hakkını hem de ev sahibinin mülkiyet hakkını birlikte koruyacağız. Devlet, vatandaşına taraf olmayacak; adaletin yanında duracak,” ifadelerini kullandı. Açıklamasını “Vatandaşın barınma hakkı kutsaldır. Kiracı da ev sahibi de devletin adaletine güvenebilmelidir. Anahtar Parti, bu güveni yeniden tesis etmeye kararlıdır,” sözleriyle tamamladı.