banner198

Devrez Vadisine asfalt haberine doğaseverlerden tepki

Çankırı’da son yıllarda doğa yürüyüşçülerinin uğrak yeri haline gelen Devrez Vadisine, Orta Kaymakamlığınca turizme can vermesi amacıyla asfalt atılacağı haberi doğa severlerin tepkisiyle karşılandı.

Devrez Vadisine asfalt haberine doğaseverlerden tepki
banner145

Çankırı’da son yıllarda doğa yürüyüşçülerinin uğrak yeri haline gelen Devrez Vadisine, Orta Kaymakamlığınca turizme can vermesi amacıyla asfalt atılacağı haberi doğa severlerin tepkisiyle karşılandı.

Arkeolojik kazılardan elde edilen verilere göre insanlığın varoluşu ile birlikte yerleşimin başladığı Devrez Vadisinde, iklim ve doğa koşulları ile yüzlerce yıllık süreçte oluşan Peribacalarına giden yola asfalt atılacağı haberi doğa severlerde büyük infiale yol açtı.  #DevrezVadimizeDokunma hastagı ile çalışma baştan doğa tutkunları herkesi bu hastaga destek verme çağrısında bulundu.

Anadolu Ajansı’nın abonelerine servis ettiği habere göre; Orta Kaymakamlığı’nın Devrez Vadisinde bulunan peribacalarına ulaşımın kolaylaştırılması için çalışma başlattığı ve peribacalarına giden yolda alt yapı çalışmaları başladığı bildirildi.

TRT Haber’de yayınlanan haberde, havaların ısınmasının ardından asfalt atılacağı belirtilen yolda, vatandaşların rahat ulaşabilmesi ve piknik alanlarının düzeltilmesi için çalışılıyor. Kaymakam Erkan Minus, bölgede incelemelerde bulunarak, bölgenin gelir kaynağı olarak turizme can vereceğini dile getirdi.

Kaymakam Minus’un açıklamaları turizme darbedir

Devrez Vadisinin korunması ve doğa severlerin kullanımına sunulması için gönüllü olarak yöreyi insanların dikkatini çeken Çankırı Postası Genel Yayın Yönetmenimiz Ercan Şeker, “Kaymakam Minus’un açıklamaları doğa turizmine can vermez, aksine doğa turizmine büyük bir darbeye yol açar” dedi.

Ercan Şeker, “Yörede doğup büyüyen bir kişi olarak yıllarca uzun uğraşlar vererek Devrez Vadisini turizme kazandırıp ilimize bir katma değer oluşturmaya çalışıyoruz. Çankırı gönüllüsü bir grup arkadaşımızla Devrez Vadisini 3 etapta 38 kilometre yürüyerek GPRS ile yürüyüş rotaları oluşturduk.  İstanbul ve Ankara’dan bir sezonda 500’e yakın yürüyüşçü getirdik. TUR şirketleri ve doğa kulüplerinin çok beğendiği ve programlarına aldığı bir lokasyonu ilimize ve ülkemize kazandırdık. Çankırı’nın saklı Cenneti Devrez Vadisini doğa severlere açmak ve doğal dokusunu korumak için emek verirken doğanın ve turizmin ruhunu anlamadan bilinçsizce doğru bir şey yapılıyormuş gibi yaklaşımda bulunulması turizme zarar veriyor.” dedi.

Şeker, “Peribacalarına toprak yoldan rahatlıkla ulaşım sağlanmaktadır. Hiçbir köy bağlantısı olamayan bir araziye turizm adına asfalt doğru bir yaklaşım değildir.  Metropel şehirlerin beton ve asfaltından kaçarak kendisilerini doğaya atan insanlara burada asfalt ve betonla karşılayamazsınız. Asfaltta yürütemezsiniz. Turizmden ve doğa yürüyüşünün ruhundan anlamayanlar lütfen kafalarına göre bir eylemde bulunmasınlar.  Devrez Vadisi bizim için çok kıymetlidir. Görenleri kendisine hayran bırakmaktadır. Bugün Ihlara Vadisine asfalt atmak nasıl abesle iştigal olursa Ihlara Vadisinden daha doğal özellikler taşıyan Devrez Vadisine asfalt atmak, kepçe ile düzleme yapmakta bir o kadar abesle iştigaldir. “ şeklinde konuştu.

Devrez Vadisi kaya oluşumlarının taş çıkartmak amacıyla müteahidlerin hunharca kepçelerle parçaladığı bir yer haline geldiğini belirten Şeker,  Devrez Vadisinin bir kaya parçası bile binlerce yılda oluşarak bu hale gelmiştir. Doğa harikası kaya oluşumları yok edilemez. Bu değer başka ülkelerde,  illerde olsa kamuoyu ayağa kalkar. Halk Vadisine dokundurtmaz.  Devrez Vadisi derhal doğal SİT alanı ilan edilmelidir.  Yöre halkı vadisine sahip çıkmalıdır.“ ifadelerini kullandı.

Devrez Çayında yaşana kirlenmeye dikkat çeken Şeker, “ Yetkililerimiz Devrez Vadisini turizme kazandırmak istiyorlarsa öncelikle atıklarla kirlenen Devrez Çayını korumakla işe başlayabilirler ” dedi.

Çankırı Postası

Güncelleme Tarihi: 23 Kasım 2023, 18:18
YORUM EKLE
YORUMLAR
Timur Özkan
Timur Özkan - 6 ay Önce

Çankırı Postası'nın gündeme getirdiği bu asfalt yapılırsa bunun adı en hafif ifadeyle doğa katliamı olacaktır. Yetkililerimiz Devrez'de bir kez olsun bir doğa yürüyüşü yaparlarsa eminim ki yol yakınken bu yanlıştan döneceklerdir.

Tuncer Özvar
Tuncer Özvar - 6 ay Önce

Doğa yürüyüşü yapanlar özellikle engebeli arazileri seçiyor. Çankırı’nın en güzel yürüyüşü rotası olan devrez vadisine asfalt yapılması oraya yapılan en büyük ihanet. Bırakın doğal hali ile kalsın.

Bahattin Ayhan
Bahattin Ayhan - 6 ay Önce

Göstermiş olduğunuz tepki ve uyarı için teşekkür ederim
ÇANKIRI
ORTA İLÇESİ SAKAELİ KÖYÜ
KAYA MEZARLARI VE GELİN KAYASI PERİ BACALARI
Çankırı Orta ilçesine bağlı Sakaeli köyü Ankara’ya 108 km. Çankırı’ya 68 km ve ilçe merkezine 7 km uzaklıktadır. Köyün sırtını dayadığı kaya mezarlarının uzunluğu 1.5 km. yi bulmaktadır. Yaklaşık 125 in üzerinde kaya mezarı bulunmaktadır. Halen temizleme çalışmaları yapılmakta olup yeni kaya mezarları ortaya çıkmaktadır. Kaya mezarları, güney yönünde ve toprak seviyesinden başlayarak yaklaşık 50 metrelik yüksekliğe sahiptir. Tortul kayaçların yüzeyleri oyularak yapılmıştır.
Kaya mezarlarının yapımı karstik ve volkanik kayaçların işlenmesi ile gerçekleştirilmiştir. Erigler dönemlerine ait olduğu, Geç Roma ve Bizans dönemlerinde kullanıldığı tahmin olunmaktadır. Sakaeli veya Devrez vadisi kaya mezarlarının yapımı Demir çağında ve büyük olasılıkla MÖ 750 ve sonrasında Frigler döneminde yapılmış olduğu, Hıristiyanlığın ilk dönemlerinde yoğun olarak kullanıldığı tahmin edilmektedir.
KÖY İÇİ KAYA MEZARLARI
Çok sayıda kaya mezarının yer aldığı köydeki belirgin kaya mezarları içinde Dokuz İnler (Sol üstte) ve Sulu in (Sağ ortada) yer almaktadır
DOKUZ İNLER.
Dokuz inler: Toprak seviyesinden yaklaşık 50 metre yükseklikte bulunmaktadır. Erken Hıristiyanlık Dönemi’ne ait olması nedeniyle önemli olan ve kayaya oyulan yerleşim yeri; İsmini ön cephede açılan dokuz adet girişten almaktadır. İnlerin önünde işlik alanı bulunmakta işliklerin arka tarafında ise kabaca dikdörtgen şekilli girişler yer almaktadır. Odaların arkası bir birine geçişli olarak yapılmıştır.
SULU İN (Sarnıç)
Sulu in: Toprak seviyesinden 20 metre yükseklikte bulunmaktadır. Sulu in adı; bu inde su bulunması ve sarnıç olarak kullanılmasından gelmektedir. Sarnıca girişten itibaren 40 adet taş oyma basamağı indikten sonra suya ulaşılır. Yaşlıların anlattıklarına göre Ramazan ayının sıcak aylara rastladığı dönemlerde sulu indeki suyun soğuk olması sebebiyle içme suyu olarak da kullanılmıştır. Yüzeyde ayak basacak vaziyette girinti ve çıkıntılar ayak basma yerleri olmakla birlikte doğal aşınma sonucu çoğu yok olmuştur.
PERİ BACALARI
Köy içinde yer alan Kaya mezarlarının üst kısmında ve kaya mezarları arasında Peri bacası oluşumları bulunmaktadır. Değişik yükseklikteki peri bacaları zaman zaman düşmekte ve tehlike yaratmaktadır.
FRİG KAYA MİMARİSİ ÖRNEĞİ
Frigya mimarisini örnek alan bu kaya mezarı, toprak seviyesinde yapılan temizlemeler sırasında ortaya çıkarılmıştır. Frig mimarisinden esinlenerek yapılan kaya mezarlarının girişleri sütunlu olarak yapılmıştır.Resimde sütunları doğal tahribata uğramış olmakla birlikte günümüze kadar gelebilmiştir.
TAPINMA YERİ
Ortaya çıkarılan kaya mezarlarının sayısı 120 nin üzerindedir. Her odada dört kişinin yaşadığını düşünürsek burada yaşayan nüfusun 500 kişiye yaklaştığını varsayım olarak kabul edebiliriz. Özellikle Erken Hıristiyanlık ve Roma dönemlerinde Hıristiyanlar büyük kıyıma uğramışlar kendilerine görünmeyecek, sarp yerlerde meskenler edinmişlerdir. Oldukça kalabalık olan nüfusun mutlaka tapınma yerinin (kilise) olması nedeniyle kaya mezarlarının toprak seviyesinde çıkan kaya mezarının ibadet yeri (kilise) olduğu varsayılabilir.
PERİ BACALARI
Devrez çayının akışı yönünde, köye uzaklığı 3 km. olan Gelin Kayaları bölgesinde Peri Bacaları ve Peri Bacalarının içlerinde kaya mezarları bulunmaktadır. Peri bacalarının bulunduğu bölgenin rakımı 1208 metredir. Sakaeli köyüne, yürüyüş temposuna bağlı olarak yaklaşık 30 dakika uzaklıkta bulunan Gelincik Kayası Peri Bacaları Devrez vadisi (çayı) üzerindedir. Doğal Sit Alanı olup, koruma altına alınmıştır. Yaya ulaşılabildiği gibi, Devrez çayında suyun azaldığı mevsimlerde araba ile de ulaşılabilir. Köyün bitiminde Devrez çayının sağ tarafındaki patika yol ve ayrıca araba ile gidecekler Devrez üzerindeki köprüyü geçerek sola dönen yolu takip ederek Gelincik Kayası Peri Bacalarına ulaşabilirler.
Peri bacaları; kayaların doğal etmenlerle aşınması ve şekillenmesi sonucu oluşmaktadır. Kolay işlenen katmanlarda yer alan peri bacaları içinde insanlar tarafından yapılmış kaya mezarları, yerleşimleri de bulunmaktadır. Peri bacaları 1-15 metre arasında değişen boyları ile altta geniş, yukarı doğru daralan ve en üstünde aşınmayan kayadan oluşan şapka biçimli görünüşü olan doğal oluşumlardır. Peri bacalarının oluşumu: Sönmüş veya aktif volkanların eteklerinde, Tektonik olaylar sonucu yanardağlar tarafından püskürtülen lav ve kül parçacıkları ile kumun oluşturduğu tüfler, kayaçlar; Peri bacalarının birleşenlerini meydana getirir. Zaman içinde rüzgar ve sel sularının kayaçları aşındırması ile peri bacaları meydana gelmiştir. Peri bacalarının üstlerindeki şapka benzeri görünüm ana kayaçtan daha dayanıklı ve geç aşınan, dirençli kayalardır. Şapkalar aynı zamanda konik gövdeli peri bacalarının uzun süre dayanmasını sağlamaktadır. Peri bacaları bünyesinde farklı mineraller bulundurmakta beyaz, kahverengi, gri ve kırmızı tonlarda görüntü vermektedir. Peri bacaları: şapkalı, sütunlu, mantar biçimli, sivri kayalı görünümler sergiler. Peri bacaları içine yapılan kaya mezarları geçmişte sığınak, barınak ve ibadet yeri olarak kullanılmıştır.
KAYA MEZARLARI VE PERİ BACALARININ OLUŞUMU
Devrez Çayının akıntısı istikametinde köye 3 km. mesafedeki Gelin Kayası mevkiinde peri bacası oluşumları ve içlerine oyulmuş kaya mezarları da ilginç görüntüler oluşturmaktadır.
Çankırı İli, konum olarak 320 34' D ve 340 08' D boylamları ile 400 04'K ve 410 04' D enlemleri arasında yer almaktadır.Çankırı ili Orta Anadolu Coğrafi Bölgesi ve Karadeniz Coğrafi Bölgesi arasında kalmaktadır. Bu nedenle il, iki bölgenin özelliklerini de barındırmaktadır. Sakaeli köyünde kışlar sert geçer. Yaz ayları sıcak geçmekle birlikte geceleri hava sıcaklığı hissedilir derecede düşer.
Çankırı İli, iki ayrı iklim bölgesine ayrılabilir. Güneyde yarı kurak karasal, kuzeyde ise yarı nemli dağlık karasal iklim hüküm sürer. İlde yılık ortalama yağış 399 mm civarındaki iken, yıllık ortalama sıcaklık ise 11,3 0C'dir. Yaz mevsiminde su açığı, tarımda sulamayı gerekli kılar. Güneydeki platolar step bitki örtüsüyle kaplıyken, dağlarlara yaklaştıkça ormanlar görülmeye başlar. Bu ormanlar yaz kuraklığına dayanıklı kurakçıl ağaç türlerinden meydana gelir. Sakaeli köyünde ise kurak karasal ile nemli dağlık orman arasında yer alan geçiş iklimine sahiptir.
DEVREZ (Dahara) VADİSİ
Devrez Projesi 428
Devrez Çayı (Dahara) Vadisi, Batı Karadeniz Bölümü’nün güneydoğusunda yer almakta olup, yaklaşık 140 km uzunluğundadır. Vadi tektonik açıdan son derece hareketli bir bölgededir. Saha, Neojen’den günümüze Arap ve Avrasya plakaları arasında yaşanan çarpışma ürünü olarak gelişmeye başlamıştır. Devrez Çayı Vadisi’nin kuzey sınırını Kuzey Anadolu Fay Zonu (KAFZ) oluşturmaktadır. Bölgedeki genç tektonik aktiviteye bağlı olarak, birçok ana ve tali fay tarafından parçalanmış durumdadır.
Devrez çayı; Işık , Elden ve Aydos dağlarının eteklerinden başlayarak; Çankırı Orta, Kurşunlu, Ilgaz ilçe sınırlarını geçerek Tosya ve oradan da Kızılırmak nehrine kavuşur. Devrez (Dahara) vadisinin jeolojik oluşumu 3,5 milyar yıl önce başlayan Kuverterner (4. Jeolojik zaman) döneminde gerçekleşmeye başlamıştır. Kuverterner dönemi buzulların yerküreye hakim olduğu dönem olup, Senozoyik adı verilen dönemde soğuma olmuştur. Dünyadaki iklim kuşaklarının meydana gelişi de bu döneme rastlar. Yüksek dağlarda buzullar oluşmuş, 800 bin yıl önceden başlayarak 10-15 in yıllık döngüler halinde ve 100 bin yıl süren buzullar dönemi yaşanmıştır. En son buzul dönemi 10 bin yıl önce yaşanmıştır.
Devrez (Dahara) vadisi aynı zamanda Kuzey Anadolu Fay (KAF) hattı üzerinde yer almaktadır. Deprem bölgesidir. Yer kabuğunu meydana getiren levhalar, yer kabuğu üzerinde hareketlenerek enerji birikimi ve hareketlenmeye neden olur. Yer kabuğu üzerinde meydana gelen bu hareketliliğe fay adı verilir.
Yer kabuğunu oluşturan levhaların hareketleri sonucu oluşan gerilme ve sıkışmalar, yer kabuğunun bazı bölümlerinde yüzyıllar boyunca enerji biriktirir. Bu enerjiler zaman zaman ortaya çıkar. Meydana gelen hareketlilik depremleri meydana getirir. KAF Dünyanın en hızlı hareket eden aktif faylardan biridir. Devrez vadisi bu fay hattı üzerinde konumlanmış ve Devrez çayıda bu hat üzerinde akmaktadır.Uzunluğu 1.100 kilometre ve genişliği 100 mette ila 10 kilometre arasında değişmektedir.
Devrez vadisi tekne, diğer bir deyişle U (tekne) vadi olarak adlandırılır. Dağların yüksek kısımlarında oluşan buzul kütleleri ısınmanın etkisiyle dağdan aşağıya doğru akmaya başlar ve vadiyi oluşturur. Tamamen buzulla dolan vadi yamaçları aşınır ve vadi tekne (U) görünümünü alır.
BÖLGENİN tarihçesi
Köy içinde bulunan değişik zamanlara ait mimari parçalar
TARİHÇE Çankırı'da Neolitik Devirden (M.Ö.7000-5000) bu yana kesintisiz bir yerleşimin varlığı bilinmektedir. Bölgeyeilk yerleşenler; Hattiler ve onların takipçisi olan Hititlerdir. Bu uygarlıklardan kalma birçok höyük il arazisinde bulunmaktadır. Höyüklerin yaşı M.Ö 2000'li yıllara dayanır. Çankırı sırasıyla Hitit, Frig, Kimmer, Pers, Büyük İskender, Roma, Bizans, Selçuklu, Danişment, Candaroğlu ve Osmanlı devletlerinin sınırları içinde yer almaktadır.
DEMİR ÇAĞI (MÖ 1200-MS 330) Kaya mezarlarının yapıldığı dönem Demir Çağında gerçekleşmiştir. İnsanoğlu demirden çeşitli aletler yaptılar ve bunlar arasında kayaları oyan, kesen aletlerde bulunmaktadır. Kaya mezarları arazi yapısı uygun, kayanın işlenmesi kolay yüzeyleri oyularak yapılmıştır. Anadolu’da Demir Çağı: “Deniz Kavimleri Göçü” ile Hellenistik Çağ arasında geçen zaman dilimini içine alır. Anadolu’da ki Kaya mezarlarının yapıldığı en yoğun dönem Frigler dönemidir. Geç Hitit Kent Devletleri, Urartular, Frigler, Lidyalılar ve Likyalılar dönemlerinde kaya mimarisi büyük bir gelişme göstermiştir. Sarp kayaların doğuya bakan bölümlerinde karstik ve volkanik oluşumlardan meydana gelen çok sayıda kaya yerleşimi yapılmıştır Frigler önce Bitinya bölgesine yerleştiler ve MÖ 12. - MÖ 7. yüzyıllar arasında Orta Anadolu'nun batısına egemen oldular
FRİGYALILAR DÖNEMİ Günümüzde halen varlığını sürdüren kaya mimarisi, jeolojik formasyon içindeki tüf oluşumlarında izlenebilir. Tarih öncesi çağlara uzanan ve kalınlığı yer yer iki yüz metreyi bulan tüf oluşumu, yapısı gereği rüzgâr ve sel sularının etkisiyle farklı kaya şekilleriyle ortaya çıkar. Oluşan bu kaya kütleleri içine farklı işlevde mekânların oyulması Frig döneminde başlar. Bölgede Frigler’den kalma anıtlar, bu birikimin en çarpıcı örnekleridir. Friglerle başlayan bu gelenek, Roma ve Bizans dönemlerinde de kesintisiz sürdürülmüştür. Bu yapısıyla, Frigya’nın Anadolu’da Kapadokya bölgesinden sonra kaya oluşumları mimarisi bakımından en zengin bölge olduğunu söylemek yanlış olmasa gerekir.
Resimler ve Metin: Bahattin © Ayhan
KAYA DÜŞMESİ NEDENİYLE KAYA MEZARLARI VE PERİ BACALARINA YAKLAŞMAK, İÇLERİNE GİRMEK HAYATİ TEHLİKE NEDENİYLE KESİN OLARAK YASAKTIR
NOT: Resimler eklenecektir

Devrez Vadisi
Devrez Vadisi - 6 ay Önce

Nerden baksan tutarsız, nereden baksan ahmakca.

Kadir Çimen
Kadir Çimen - 6 ay Önce

Bölgenin tanıtımı için onlarca grubu getirdiğimiz yürüyüş rotası her geleni kendine hayran bırakıyordu. Sevgili Ercan’ın asfalt dökümü haberini okuyunca dumura uğradım. Hala şoktayım. Bu işin sayın Vali’den döneceğine inanıyorum.

Ruhi Ceylan
Ruhi Ceylan - 6 ay Önce

Doğu Karadeniz Yaylaları imara açıldı, o güzelim Akarsukar HES ler yapılarak tahrip edildi, Marmara ve Egede o güzelim doğa vs tarım arazileri Maden, taş oxağı, sanayi vb. gerekçelerle sistemli bir biçimde yok ediliyor.Şimdi de sıra Devrez Vadisine mi geldi. Lüten o güzelim Devrez vadisine yazık etmeyiniz.

SIRADAKİ HABER