Gizemin Çözülmesine Az Kaldı...

Gizemin Çözülmesine Az Kaldı...

Prof. Dr. Mehmet Eryılmaz

Kurşunlu Tarih Araştırmaları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı

Antik Dönem - Kurşunlu Tarihi Araştırma ve Uygulama Komisyonu Başkanı

Tarihin dolu dolu yaşandığı topraklardır ebedi ve ezeli yurdumuz Anadolu...

Hattiler, Hititler, Gaşka’ların...

Frigler, Galat’lar, Romalıların...

Selçuklular, Beyler, Osmanlıların...

Ve Cumhuriyet Dönemimize ait sonsuz hatıraların, yeri geldiğinde acıların, yeri geldiğinde mutlulukların membağıdır.

Başlıbaşına binlerce yılın harmanladığı bir coğrafyadır.

Geçmişi de bizimdir, geleceği de...

Dünyanın en stratejik toprağıdır.

Gözbebeğimizdir.

Doğu ile batının elele tutuştuğu mekandır...

Küheylandır, kısraktır, ceylandır...

Tarihte Anadolu coğrafyası neyi temsil ediyorsa, binlerce yıllık coğrafyası ile Kurşunlu yöresi de bizim için o’dur.

Karadeniz ile İç Anadolu arasındaki en stratejik geçiş noktasıdır.

Hititlerin Gaşkalara, Romalıların Mithridat krallığına, genç Cumhuriyetimizin de Karadeniz’den Akdeniz’e inme planları yapanlara karşı ileri hat tahkimatı oluşturduğu ve askeri açıdan ön gözetleme yapılan çok kıymetli bir tahkimat alanıdır.

Ön gözetleme ve erken iletişimin sağlandığı bu tahkimat alanının merkezinin günümüzdeki Kurşunlu Kalesi olduğu artık herkes tarafından kesin olarak bilinen bir gerçektir.

Üzerinde yaygın bir uzlaşı olmasa da Kurşunlu kalesi yerli ve yabancı bazı literatür kaynaklarında Anadynata Kalesi olarak belirtilmektedir.

Kesin olarak bilinen şey ise, burada binlerce yıldır bir kalenin bulunduğudur.

Kesin olarak bilinen ikinci şey de bundan 2000 yıl öncesi Roma’da hazırlanan bir harita da bu yöreye uyar bölgede bir Anadynata isminin yazılı olduğudur.

Günümüzde Pötinger Haritası (Tabula Peutingeriana) olarak isimlendirilen haritada Anadynata olarak yazılan ismin günümüzdeki Kurşunlu Kalesi olup olmadığı, hala çok önemli bir araştırma konusudur.

Bir diğer önemli soru ise Anadynata sözcüğünün anlamının ne olduğudur?

I. Uluslararası Kurşunlu Tarihi Kongresi’nin açılış konferansı konuşmamda (https://youtu.be/5nRd9RWuoL8 ) ve ‘2000 Yıllık Gizem: Anadynata’ isimli kitabımda tüm detaylarını açıkça ve bilimsel arenada ilk kez paylaştığım üzere Anadynata isminin bir doğum gününü anlattığını artık biliyoruz

Söz konusu doğum günü, anadan doğma günü değildir.

Romalılarda doğum günü, bir zaferin kazanıldığı ya da bir tapınağın açıldığı veya onarıldığı güne ithafen astrolojik takvimden seçilerek adanan bir tarihi gösterir.

Anadynata ismi aslında haritaya sığdırılabilmesi için ‘Ana(XXX) Dyes Natalis’ cümlesini daraltma girişiminden kaynaklanmaktadır. Roma döneminde Latince’nin bu örneğine sıkça rastlamak mümkündür.

Sorun Anadynata isminin neyin doğum gününü ifade ettiğini bulmaktır.

Buradaki ‘Ana’ kısaltması, I. Bizans İmparatoru Anastasisos’u mu, Analemma’yı mı, Anahitta’yı mı, Anathemayı mı içermektedir?

Yoksa güneş tanrısı Mithra’yı mı kastetmektedir.

Kurşunlu Kalesi veya yöresinde bir Mithra tapınağı mı vardır ?

Anadynata’nın, Ana’ya ait doğum günü ritüelinin varoluş nedeni Kurşunlu Kalesi’ndeki bir Mithras Tapınağı mıdır ?

‘Ana’, neyi anlatmaktadır, neyin kısaltmasıdır?

 2000 Yıllık Gizem Anadynata kitabı işte bu soruların yanıtını tüm detayları ile araştırmaktadır. Kitabı merak edip, okumak isteyenlere Kurşunlu tarih Araştırmaları Derneği ile irtibat kurmalarını ve kitabı dernekten temin edebilecekleri bilgisini vermek isterim.

‘2000 Yıllık Gizem: Anadynata’ kitabında literatürde Kurşunlu Kalesi ve Anadynata sözcüğü üzerine atıfta bulunan tüm yerli ve yabancı makaleler taranmış, tüm dünyaya Anadynata sözcüğünün anlamı aktarılmaya çalışılmıştır.

Anadynata’nın neresi olduğuyla ilgili sorular ve bu sorulara cevaplar bulunmaya çalışılmıştır.

Anadynata, Kurşunlu Kalesi’nde bir yapı mıdır?

Anadynata, Eskiahır Köyü Yer Altı Şehri’ndeki bir mekan mıdır?

Anadynata, Hacımuslu Köyü Aslanlar Mevkii’ndeki bir kıymet midir ?

Anadynata, Yabanlı Köyü Alakır Mevkii’ndeki Roma mezarlığına ait bir yer midir?

Anadynata, Ören Mevkii’ndeki bir tümülüs içinde midir?

Anadynata, Kurşunlu dışında bir yerde midir?

Anadynata neresidir?

Anadynata nedir?

2022 yılı Ağustos ayının son haftasında Ar. Gör. Dr. Oğulcan tarafından bu sorunun cevabını bulmak adına ilk somut adım Kurşunlu kalesinde atılacaktır.

TC Kültür ve Turizm Bakanlığının izniyle, Türk Tarih Kurumu Başkanlığı’nın destekleri ve Çankırı Müze Müdürlüğü’nün başkanlığında Kurşunlu Kalesi’nde ‘Arkeolojik Yüzey Araştırması’ gerçekleştirilecektir.

Gerçekleştirilecek olan ‘Arkeolojik Yüzey Araştırması’, sonuçları itibarıyla, 2000 yıllık gizemin açığa çıkartılması için bizi bekleyen uzun soluklu bir döneme ait başlangıç girişimini oluşturacaktır.

İlçemizde ilk kez bir arkeolojik yüzey araştırması gerçekleştirilecek.

Kurşunlu ilçesi ve Çankırı ili olarak heyecanlıyız.

Merakla sonuçlarını bekliyoruz.

Bugüne kadar gelinen süreçte teşekkürü hak eden çok sayıda kişi nezdinde temsil ettikleri kurumları paylaşmak isterim: TC. Kültür ve Turizm Bakanlığı, TC Çankırı Valiliği, Türk Tarih Kurumu, Karatekin Üniversitesi, Eskişehir Orhangazi Üniversitesi, Giresun Üniversitesi, Çankırı il Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü, Çankırı Müze Müdürlüğü, TC Kurşunlu Kaymakamlığı, TC Kurşunlu Belediye Başkanlığı ve Kurşunlu Tarih Araştırmaları Derneği...

Tümü de sürecin tüm aşamalarında hayati destekler sunmuşlardır.

Hepsine minnettarız...

Çankırı Müze Müdürlüğü başkanlığında ve Ar. Gör. Dr. Oğulcan Avcı danışmanlığında yürütülecek olan araştırmanın ekip listesinde ayrıca Dr. Öğr, Üye. Hasan Yılmazyaşar, Prof. Dr. Bahattin Çelik ve Prof. Dr. Zeliha Demirel Gökalp gibi alanında söz sahibi isimler bulunuyor. Akademisyenlerimize de buradan teşekkür ediyor ve başarılar diliyorum..

Gerçekten heyecan verici bu araştırmanın sadece Kurşunlu Kalesi özelinde değil, tüm yörede ve Çankırı ili genelinde de bir başlangıç olmasını temenni ediyorum.

Kaçak ve kontrolsuz kazılar yerine tüm arkeolojik eserlerin müzelerimize kazandırılmasını ve yöremiz antik tarihine yönelik bize ışık saçmasını hayalliyorum...

Kurşunlu Tarih Araştırmaları Derneği bünyesinde kurduğu 14 ayrı komisyon ile tüzüğündeki amaçları doğrultusunda çalışmalarına devam etmektedir.

- Antik Dönem - Kurşunlu Tarihi Araştırma Komisyonu,

- Osmanlı Dönem - Kurşunlu Tarihi Araştırma Komisyonu,

- Cumhuriyet Dönemi- Dönem - Kurşunlu Tarihi Araştırma Komisyonu,

- Kurşunlu Halk Oyunları Araştırma ve Uygulama Komisyonu,

- Kurşunlu Halk Müziği Araştırma ve Uygulama Komisyonu,

- Kurşunlu Halk Bilimi Araştırma ve Uygulama Komisyonu,

- Kurşunlu Doğa Araştırmaları ve Uygulama Komisyonu,

- Bilişim ve Sosyal Faaliyetler Komisyonu

- Kurumlararası İlişkiler Komisyonu

- Bilimsel Araştırmalar, Proje ve Yayın Komisyonu

- Basın ve Halkla İlişkiler Komisyonu,

- Kurşunlu Yerel ve Tarihi Bellek Müzesi Uygulama Komisyonu,

- Kurşunlu yerel İlişkiler Komisyonu

- Mali İşler Komisyonu

Tarihi aydınlatmak hem zevkli hem de çok meşakkatli bir iş.

Akademik bilgi, ekonomik güç, irade, kararlılık, azim, sabır ve bilgi gerektiriyor.

Ama akademisyenlerin vizyonu yanısıra yerel halkın da bu araştırmalara dair inancı, merakı ve desteğini gerektiriyor

Kurşunlu Tarih Araştırmaları Derneği, biraz önce yazdığım komisyonlar nezdinde, Kurşunlu ve yöresi tarih araştırma ve uygulamalarına katkı vermeyi arzu eden tüm akademisyenler, yerel tarih araştırmacılarımız, sözel kültür temsilcilerimiz ve vatandaşlarımızın katılım ve katkılarına açıktır.

Arkeolojik Yüzey Araştırması ve sonrasında takip edecek olan kazı araştırmaları ile ortaya çıkarılacak olan antik dönem tarihi; ilçenin ve yörenin ekonomik, turizm ve kültürel dinamiklerine katkı sağlayabilecek potansiyele sahiptir.

Kurşunlu Tarih Araştırmaları Derneği, Kurşunlu Kalesi’nde gerçekleştirilecek olan ‘Arkeolojik Yüzey Araştırması’ çalışmasının ve sonrasındaki tüm aşamalarında projeye elinden gelen desteği sunacak olmanın gurur ve heyecanı içindedir.

Sağlıcakla ...

Prof. Dr. Mehmet Eryılmaz

Ağustos 2022 - Ankara