Kandaki Alyuvarların Herhangi Bir Sebep ile Anormal Şekilde Çoğalması: Polisitemia Vera
Kırmızı kan hücrelerinin yani bilinen diğer adı ile alyuvarların herhangi bir nedene bağlı olarak anormal bir şekilde çoğalması ve bölünmesi sonucunda Polisitemia Vera olarak adlandırılan sağlık sorunu ortaya çıkmaktadır. Bu sağlık sorunu mevcut bir sistemik hastalığa bağlı olarak görülebildiği gibi başka nedenlere bağlı olarak da görülebilmektedir.
Kan içindeki alyuvarların miktarının anormal bir şekilde artması mevcut olarak bulunan akış direncinin daha fazla olmasına neden olur. Bu da zamanla kan dolaşımını bozacağı için organlar ve dokular yeterince kanlanamaz. Bunun sonucunda da etkilenen bölgelerin konumuna ve görevine göre çeşitli sağlık sorunları meydana gelebilir.
Polisitemia Vera hastalığı hakkında detaylı bilgi sahibi olmak için öncelikle kırmızı kan hücresinin üretim mekanizmasını ve sahip olduğu görevleri iyi bir şekilde öğrenmek gerekmektedir.
Kan Hücreleri Nasıl Üretillir ?
İnsan vücudundaki kan hücreleri yani alyuvar, akyuvar ve trombositlerin birçoğu kemik iliği tarafından üretilmektedir. Kemik iliği vücutta yayıldığı bölgeler göz önünde bulundurulduğunda çok büyük bir yapıya sahip olan bir organdır ve aşırı miktarda çalışırlar. Bu yapının içinde çeşitli kök hücreleri, yağ ve ağ hücreleri bulunmaktadır. Kan damarları içerisinde dolaşan kanın şekilli elemanlarının neredeyse tamamı bu yapı içerisinde üretilmektedir.
Kırmızı Kan Hücresi (Alyuvar) Nedir ?
Kırmızı kan hücreleri yani bilinen diğer adı ile alyuvarlar hemoglobin moleküllerinin bağlanarak taşındığı bir kan hücresidir. Hemoglobin oksijenin ve karbondioksitin bağlanarak kanda ilerlediği bir protein molekülüdür. Bu kırmızı kan hücreleri ilk üretildikleri anda çekirdeğe sahiptirler. Fakat ilerleyen zamanlarda daha fazla hemoglobinmolekülünü taşıyabilmek için bünyesinde barındırdıkları çekirdekleri kaybederler.
Kırmızı kan hücrelerinin üretim sıklığı vücutta bulunan oksijen molekülünün miktarına göre değişiklik göstermektedir. Kişinin vücudu oksijen açısından fakirleştiğinde böbreklerden üretilen eritropoetin isimli bir hormon devreye girer ve kırmızı kan hücrelerinin üretimi hızlanır. Özellikle yüksek rakımlı bölgelerde yaşayan kişilerde oksijen eksikliğine bağlı olarak kırmızı kan hücrelerinin daha fazla üretilmesi sebebiyle PolisitemiaVera hastalığı daha fazla görülmektedir. Bunun temel sebebi bu yüksek rakımda yaşayan kişilerin daha fazla eritropoetin hormonu üretmesidir.
Polisitemia Vera Belirtileri ve Nedenleri Nelerdir ?
PolisitemiaVera hastalığının en belirgin özelliği kan akımının azalmasıdır. Bunun temel nedeni alyuvarların aşırı miktarda üremesi ve kan akışına karşı direncin artmasıdır. Hastalığın belirtileri meydana gelen bu dolaşım bozukluğunun vücudun neresini etkilediğine bağlı olarak değişiklik göstermektedir. İşte Polisitemia Vera hastalığında ortaya çıkan belirti ve bulgular;
- Şiddetli baş ağrısı
- Burunda kanamalar
- Duyma yetisinde bozalma
- Baş dönmeleri
- Sık sık nöbet geçirme
- Özellikle yüzde meydana gelen renk değişiklikleri
- Aşırı miktarda terleme
- Parmaklarda yanma hissi
- Görme problemleri
- Diş etinde kanamalar ve diş hassasiyeti
- Kaşıntı
- Yorgunluk gibi belirtiler PolisitemiaVera hastalığında meydana gelmektedir.
Polisitemia Vera hastalığının nedenleri ise şu şekilde sıralanabilir;
- Yüksek rakımlı yerlerde yaşamak
- Kronik obstrüktif akciğer hastalığı
- Uzun yıllar boyunca sigara tüketmek
- Böbrek hastalıkları
- Kanser hastalıkları
- Stres
- Uzun süreler susuz kalmak
- Yüksek dereceli yanıklar gibi nedenler Polisitemia Vera hastalığı için risk oluşturmaktadır.
Polisitemia Vera Teşhisi ve Tedavisi Nasıl Yapılır ?
Günümüz sağlık koşullarının ilerlemesi sayesinde PolisitemiaVera teşhisi JAK2 mutasyonunun incelenmesi sayesinde kolay bir şekilde konulmaktadır. Fakat her Polisitemia Vera hastasında bu mutasyon görülecek diye bir kural yoktur. Bu durumda hastaların hemoglobin değerlerinin ve eritropoetin değerinin incelenmesi gerekmektedir.
Polisitemia Vera tedavisi her hastada farklılık göstermektedir. Bunun nedeni de kişilerin genel sağlık durumlarına, yaşına ve altta yatan nedenlere göre Polisitemia Vera hatalığının klinik seyrinin farklı şekillerde olmasıdır.
Hastanın yaşı 65 yaşından küçükse ve hastada herhangi bir pıhtılaşma mekanizması bozukluğu yok ise flebotomi yöntemine başvurulur. Bu tedavi yöntemi ile damara invaziv şekilde girilir ve hastaların kanı uygun miktarlarda alınır. Bu sayede hematokrit değeri %45’in altına düşürülerek iyileşme sağlanır. Eğer hastalar yaşlı ise ve pıhtılaşma mekanizmasında bozukluk varsa interferon ve hidroksiüre gibi etken maddeli ilaçlar ile tedavi verilir. Ayrıca her iki hasta grubunda da aspirin tedavisine ihtiyaç duyulabilir. Antikoagülan ilaç olarak hastalarda aspirinin yanı sıra başka kan sulandırıcı türevleri de kullanılabilmektedir.
Çankırı Postası
Güncelleme Tarihi: 22 Aralık 2020, 11:44
